Her yaştan spor yapan insan sayısının hızla artması nedeniyle diz bağ yaralanma
sıklığı da giderek artmaktadır. Diz ekleminin stabilitesini sağlıyan 4 önemli bağ
(ön çapraz, arka çapraz, iç yan ve dış yan bağlar) mevcuttur. Bu bağlar uyluk
kemiği (femur) ile bacak kemiği (tibia) ni birbirine bağlar ve dizin ön-arka ve
yanlara stabilitesini sağlarlar.
Ön çapraz bag (ÖÇB) diz ekleminin içinde ve ortasında yer alan ve
birbirini çaprazlayan iki bağdan (ön ve arka çapraz bağlar) biridir. Bacak
kemiğinin uyluk kemiğine göre anormal bir şekilde öne doğru yer değiştirmesini
engelleyen en önemli yapıdır. Bağın ortalama uzunluğu 38mm, çapı ise 11 mm
dir. Ön çapraz bağın kopması dizde en sık görülen ciddi bağ yaralanmasıdır.
Ön çapraz bağ sıklıkla sportif bir aktivite sonucu kopar. En sık
rastladığımız yaralanma şekli futbol, basketbol gibi yüksek tempolu sporlarda
genellikle sabit ayak üzerinde vücudun ani dönme hareketi sırasında meydana
gelir ve genellikle bir darbe veya temas söz konusu olmayabilir. Özellikle çivili
futbol ayakkabılarının zemine saplanması sonrasında ani dönme hareketi
yapılırsa, ayak sabit iken gövde diz üzerinde dönmeye zorlandığında yırtık
meydana gelebilir. Ön çapraz bağ yaralanması sırasında dizde ani bir kopma
hissi ile birlikte hemen birkaç saat içinde diz şişer. Bu şişmenin nedeni kopan
bağdan diz içine olan kanamadır. Bu sırada dizden bir ses de gelebilir.
Yaralanma sonrası dizi şişen 3 sporcunun yaklaşık 2 sinde ÖÇB’ ın kopmuş
olduğu düşünülmelidir. Travma anında hastanın “dizinin döndüğünü” ve
“dizinden ses geldiğini” söylemesi önemli bir ip ucudur. ÖÇB’ ı yırtılan sporcu
tüm isteğine rağmen oyunu devam ettiremez.
Genç ve Aktif kişilerde önçaprazbağ ameliyatı şarttır.
Diz eklemi için önemli bir role sahip olan ön çapraz bağları, ön ve arka diz
hareketlerinin sorunsuz yapılmasını sağlar. Spor alanında aktif olan kişilerde ve
ağır çalışma koşullarına sahip kişilerde ön çapraz bağının yırtılması söz
konusudur. Ani manevralar ve hızlı koşma gibi nedenler bu sorunu tetikleyen
unsurlar arasındadır. Ön çapraz bağı yırtıldığı teşhisi konan kişiler için tedavi
seçenekleri arasında cerrahi ve ameliyatsız tedavi seçenekleri bulunmaktadır.
Bu noktada ön çapraz bağı yırtıkların da ameliyatın şart olup olmadığı, yırtığın
boyutuna ve kişiye verdiği rahatsızlıklar dahilinde değerlendirilmesi gerekir.
Öyle ki, diz kaslarının ameliyatsız güçlendirilmesinin mümkün olması, düzenli bir
egzersiz ile ön çapraz bağı unsurunun yokluğunu hissetmemek mümkündür.
Tabiki aktif spor hayatı olan ve genç bireylerde ameliyat şart olarak
görünmektedir. Günümüzde ön çapraz bağı yırtılan birçok hasta cerrahi
yöntemlerle tedavi edilmektedir. Bunun en önemli sebebi ise, dizdeki esas
problemin onarılmaması durumunda, menisküsün yırtılması ve yeni
yaralanmaların yaşanması olasıdır. Üstelik günümüz teknolojisi tıp alanındaki
birçok uygulamayı da olumlu yönde etkilemiş ve ön çapraz bağı ameliyatlarında
kullanılan teknikler oldukça gelişmiştir.
Ön Çapraz Bağı Yırtıkları Ameliyatsız İyileşir Mi?
HAYIR. Geçtiğimiz yıllarda ön çapraz bağı tedavilerinde hastaların yaşları dikkate
alınarak hareket edilirdi. Ancak günümüzde ön çapraz bağı cerrahisinin oldukça
gelişmiş olması, kişilerin yaş kriterlerini geride bırakarak, ameliyat sonrasında
tekrardan kazanacakları performansı ön plana çıkarmaktadır. Ön çapraz bağı
yırtılan çoğu kişi ağrı şişlik şikâyetlerinin azalması ile birlikte, dizlerinde oluşan
yırtığın kendiliğinden iyileşeceğini düşünürler. İnsan vücudunun kendi kendini
onarma yeteneği insanlara bunu düşündürse de, ön çapraz bağı yırtıklarının
kendiliğinden iyileşme gibi bir özelliği yoktur. Yırtık olan kısım diz içerisinde bir
yere kaynama yapsa da, eski orijinal diz yapısı ile hiçbir benzer yanı
olmayacaktır, bu da diz eklemi fonksiyonuna herhangi bir etkide bulunmaz
Bazı durumlarda ön çapraz bağ, arka çapraz bağa yapışarak kısmen sağlam
dursada spor veya ani dönüş durumlarında yeniden diz dönmesi ve ön çapraz
bağın yanında menisküs yırtıklarının oluşması olası bir durumdur.
Diz eklemi en özel eklemlerinden bitanesi olup yaralanması durumunda
mümkün olan en kısa sürede tedavi edilmesi gerekmektedir. İleride telefisi zor
olan hasarlardan kaçınmak için diz yaralanmasında mutlaka spor çerrahisiyle
uğraşan Ortopedi uUzmanı hekimlerden destek alın tedavi programınızı
aksatmayın.
BEN CÜNEYT KAVAK ; 1975 MARDİN / SAVUR DOĞUMLUYUM. 1992 ADANA ERKEK LİSESİNDEN MEZUN OLDUM. 1993 ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİNİ KAZANDIM. 2005/2009 YILINDA ÖZEL DİYARBAKIR VENİ VİDİ HASTANESİNDE ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ DOKTORU OLARAK GÖREV YAPTIM. 2009/2010 YILINDA ASKERİ HASTANESİNDE VATANİ GÖREVİMİ TAMAMLADIKTAN SONRA 2010 YILINDA MERSİN/ANAMUR ÖZEL ANAMED HASTANESİNİN KURULUŞUNDA YÖNETİM KURULUNDA GÖREV ALDIM VE O YILDAN BUGÜNE KADAR ORADA HEM YÖNETİM KURULUNDA, YÖNETİCİ VE AYNI ZSMANDAN ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ DOKTORU OLARAK GÖREV YAPMAKTAYIM. ÖZEL ANAMED HASTANESİ VE ÖZEL ORTADUĞU HASTANESİNDE BOY UZATMA+MİKROCERRAHİ GİBİ ÖZELLİKLİ VAKALARDA YAPMAKTAYIM. AYNI ZAMANDA MERSİN AMPUTE SPOR FUTBOL KULÜBÜNDE BAŞKAN YARDIMCISI OLARAK GÖREV ALMAKTAYIM…